در هر کارخانه و واحد تولیدی، تجهیزات برق صنعتی مانند قلب تپنده‌ای حیاتی هستند؛ زیرا در نبود این تجهیزات، کنترل فرایندها، انتقال انرژی و ایمنی سیستم‌ها امکان پذیر  نیست. شاید گمان شود که این تجهیزات فقط مسئول کنترل و تامین جریان برق هستند درصورتی که باعث کاهش خطرات، بهبود راندمان  و پایداری فعالیت‌های صنعتی می‌شوند. با انتخاب درست و اصولی می‌توانید عمر   دستگاه‌ها را افزایش دهید و از اتلاف انرژی پیشگیر ی کنید. اگر به دنبال یک مجموعه معتبر برای دریافت مشاوره تخصصی و خرید قطعات استاندارد هستید، مجموعه پرداد به دلیل سابقه و  اعتباری که دارد بهترین گزینه برای شما خواهد بود.

برق صنعتی چیست؟

به سیستم و تجهیزات الکتریکی که وظیفه تامین، تولید  و کنترل انرژی  در محیط ‌های صنعتی را برعهده دارند، برق صنعتی گفته می‌شود. ولتاژ و جریان برق صنعتی نسبت به برق خانگی بیشتر است که علت آن ایمنی، بهره‌وری و پایداری عملکرد تجهیزات است. این سیستم متشکل از کلیدها، کنتاکتورها، رله‌ها، تابلوهای کنترل، منابع تغذیه، محافظ‌ها و ابزارهای اندازه‌گیری است. در سیستم‌های تجهیزات برق صنعتی رعایت استانداردها، محافظت از اضافه بار، اتصال کوتاه، اختلاف ولتاژ  جهت پیشگیری از آسیب و مشکل ضروری  می‌باشد.  برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های برق صنعتی شامل ولتاژ و  جریان بالاتر، ایمنی و حفاظت، کنترل و اتوماسیون پیشرفته و پایداری می‌شود.

انواع تجهیزات برق

مجموعه‌ای  از ابزارها و دستگاه‌ها که در هدایت انرژی الکتریکی، حفاظت و پایداری محیط صنعتی و ساختمان نقش دارند را تجهیزات برقی می‌گویند. این تجهیزات  مجموعه‌ای از  ابزارها هستند که در کنترل موتور، حفاظت از مدارها در برابر اضافه بار، قطع و وصل مدار  نقش دارند. معمولا طراحی و عملکرد تجهیزات برق ساختمانی و صنعتی متفاوت است زیرا، جریان و ولتاژهای مختلفی را تحمل می‌کنند. درصورتی که این تجهیزات به درستی انتخاب شوند، باعث افزایش راندمان، ایمنی و کم شدن انرژی‌های مصرفی خواهد شد. در ادامه این ابزار و دستگاه‌ها را بیشتر بررسی می‌کنیم.

تجهیزات برق صنعتی

تجهیزات برق صنعتی با توجه به کاربرد و نقشی که دارند در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار  می‌گیرند. به عنوان مثال، برخی وظیفه قطع و وصل یا روشن و خاموش کردن دستگاه‌ها را بر عهده دارند. در  موارد دیگر، از مدار و موتورهای الکتریکی در مقابل افزایش جریان اضافی یا اتصال کوتاه حفاظت می‌کنند. در  اینجا قصد داریم مهم‌ترین قطعات مورد استفاده را معرفی کنیم.

کنتاکتور (Contactor)

برای قطع و وصل مدارهای جریان بالا از  یک سوئیچ الکترومغناطیسی قوی به نام کنتاکتور استفاده می‌کنند. این قطعه در مقابل رله‌های کوچک، توانایی تحمل جریان بیشتری دارد.  مهم‌ترین کاربرد این سیستم در  تامین برق فوری، بانگ‌های خازنی، روشنایی، موتورها با زمان پاسخ سریع است.

بیمتال (Bimetal)

بیمتال از از دو فلز با ضریب انبساط متفاوت تشکیل شده است که بر اثر افزایش دما، باعث قطع شدن مدار می‌شود. علت این کار، حفاظت از موتور یا تجهیزات برقی در مقابل اضافه بار است.  کارکرد این قطعه بدون نیاز به منبع تغذیه خارجی است . در برخی از مدل‌های بیمتال، از قطع اشتباه مدار در دماهای بالا ی محیطی پیشگیری می‌کند.

اینورتر (Power Inverter / Variable-Frequency Drive)

وظیفه اصلی این ابزار، تبدیل جریان AC به جریان DC   و در نهایت تبدیل به AC با ولتاژ و فرکانش قابل تنظیم، با استفاده از تکنیک مدولاسیون عرض پالس است.  نتجیه این فرایند، کنترل دقیق گشتاور و سرعت  موتور  است که باعث افزایش کارایی و  بهره‌وری سیستم می‌شود.  از طرفی، اینورتر  در تشخیص خطا، کنترل دینامیکی گشتاور   نقشی موثر دارد.

درایو AC, DC

درایوها اجزایی مهم در کنترل گشتاور و سرعت موتورها  محسوب می‌شوند. در مدل AC جریان متناوب به مستقیم تبدیل می‌کنند و سپس به جریان متناوبی که فرکانس قابل تنظیمی دارد تغییر می‌دهند. در مدل DC وظیفه کنترل گشتاور و سرعت موتورهای با جریان مستقیم  را بر عهده دارند.

سافت استارتر  (Soft Starter)

توانایی راه اندازی نرم الکتروموتورهای AC  با کنترل تدریجی جریان یا ولتاژ  را دارند و باعث می‌شوند که جریان به طور تدریجی افزایش یابد و از افزایش یکباره جریان در زمان راه اندازی جلوگیری کنند. این ویژگی در کاهش تنش‌های الکتریکی و مکانیکی، کاهش هزینه‌ها و افزایش طول عمر  تجهیزات نقش بسزایی دارد.

رله کنترل فاز (Phase Failure Relay)

برای حفاظت از   موتور و تجهیزات برقی در برابر شرایط نامساعد مانند معکوس کردن فاز، قطع فاز  بر عهده رله کنترل فاز است. در واقع این قطعه با اعلام هشدار یا سیگنال قطع به سیستم هنگام بروز مشکل، از مشکلات جدی جلوگیری می‌کند.

چراغ سیگنال (در تابلوهای صنعتی)

برای نمایش وضعیت عملیاتی در سیستم‌ها از نشانگرهای وضعیت یا چراغ سیگنال استفاده می‌کنند. رنگ این چراغ نشان دهنده وضعیت (مثل خطا، در حال کار، آماده به کار ) سیستم در محیط‌های صنعتی است. این ویژگی باعث تسهیل در امور نظارت  بر وضعیت دستگاه‌ها می‌شود.

کنتاکتور خلا (Vacuum Contactor)

به منظور قطع و وصل مدارهای الکتریکی که دارای ولتاژ بالا و متوسط هستند، از  یک دستگاه سوئیچینگ پشرفته  به نام کنتاکتور خلا استفاده می‌کنند. از این ابزار در مواردی همچون موتورهای القایی، سیستم‌های قدرت و توزیع برق استفاده می‌کنند.

رله حفاظت موتور (Motor Protection Relay)

برای حفاظت از موتور در شرایط نامساعد مثل اتصال کوتاه یا اضافه بار از رله‌های حفاظت موتور استفاده می‌کنند. نحوه کارکرد این دستگاه به شکلی است که در  صورت مشاهده هر گونه خطا یا مشکل، فرمان یا هشدار قطع ارسال می‌کند.

کلید حرارتی MPCB

اگر دوست دارید ترکیبی از رله حرارتی و کلید میناتوری را  داشته باشید، کلید حرارتی MPCB بهترین گزینه است. طراحی این کلید به شکلی است که نقش حفاظتی در برابر اضافه بار یا اتصال کوتاه موتورها بر عهده دارد. برای اطمینان از عملکرد درست موتور در موقعیت‌های مختلف، جریان نامی را تنظیم و زمان تاخیر مناسبی دارد. 

ترانس جریان (CT)

به منظور اندازه‌گیری جریان‌های بالا  در تجهیزات قدرت از ترانس جریان استفاده می‌کنند.وظیفه این دستگاه، تبدیل جریان بالا به پایین است . معمولا در اندازه‌گیری مصرف انرژی، حفاظت از سیستم توزیع برق و کنترل کاربرد دارد.

کلید چنج اور (تغییر منبع برق)

برای جابه‌جایی بار از یک منبع تغذیه به منبع دیگر(به دلیل بروز مشکل در منبع اولیه)، از  کلید چنج اور  استفاده می‌کنند. از ویژگی‌های مهم این کلید، کاهش تایم توقف هنگام بروز خرابی و افزایش قابلیت اطمینان سیستم‌های برقی است.  معمولا از آن در سیستم‌های اضطراری  و ژنراتورها استفاده می‌کنند.

سرج ارستر (حفاظت در برابر اضافه ولتاژ)

به منظور حفاظت از مدارها و تجهیزات در برابر افزایش ولتاژ ناگهانی از دستگاهی به نام سرج استر استفاده می‌کنند. عملکرد این دستگاه به شکلی است که جریان اضافی ولتاژ را به زمین منتقل می‌کند تا از اسیب به تجهیزات پیشگیری کند.

رگولاتور بانک خازنی

رگولاتور بانک خازنی برای تنظیم و کنترل توان راکتور  استفاده می‌شود.  نحوه کار این دستگاه این گونه است که تعداد و ظرفیت خازن را تنظیم می‌کند تا از اتلاف انرژی پیشگیری و توان سیستم را بهینه کند.

رله ارت فالت

اگر بخواهید نشتی‌های جریان به زمین را تخشیص و  از سیستم‌های برقی حفاظت کنید، باید از رله ارت فالت استفاده کنید. عملکرد رله ارت فالت به شکلی است که هنگام نظارت بر جریان‌ها در صورت مشاهده مشکل هشدار قطع صادر می‌کند. این موضوع باعث افزایش ایمنی، طول عمر مفید سیستم‌ها می‌شود.

کلید کامپکت اتوماتیک (MCCB)

وظیفه محفاظت از مدارها در برابر  اضافه بار یا اتصال‌های کوتاه  بر عهده کلید کامپکت اتوماتیک است. از دیگر وظایف این کلید می‌توان به تنظیم زمان تاخیر مناسب و جریان نامی اشاره کرد. از طرفی، از عملکرد صحیح مدار در موقعیت‌های مختلف مطمئن می‌شود.

کلید هوایی (ACB)

این کلید  در قطع و وصل مدارهای الکتریکی در ولتاژهای بسیار بالا نقش دارد که برای خاموش کردن قوس الکتریکی از هوا استفاده می‌کند. این امر باعث افزایش طول عمر دستگاه‌های برقی می‌شود.

تابلو برق صنعتی

قرار گیری مجموعه‌ای از رله‌ها، کنتاکتور، فیوزها و سایر اجزای الکتریکی درون محفظه‌ای فلزی، یک تابلو برق صنعتی را ایجاد می‌کند.  این دستگاه وظیفه توزیع جریان الکتریکی در سیستم‌های صنعتی را  برعهده دارد.

تجهیزات برق ساختمانی

تجهیزات برق خانگی  برای ولتاژ و جریان پایین طراحی می‌شوند و وظیفه ایمنی و توزیع  جریان برق در ساختمان‌ها را برعهده دارند. بکارگیری درست و اصولی  این تجهیزات باعث افزایش ایمنی و کاهش خطرات می‌شود.

کلید (روشن/خاموش معمولی)

انواع مختلفی از کلیدهای تک پل، دو پل و سه پل وجود دارد که باعث قطع و وصل جریان برق در پریز و مدارها می‌شوند. این کلیدها با توجه به نیاز در موقعیت‌های مختلفی نصب می‌شوند.

فیوز (کاربرد بیشتر در مدارهای خانگی)

برای محافظت از مدارهای الکتریکی در مقابل اتصال‌های کوتاه و اضافه بار  از  فیوزها استفاده می‌شود. این قطعه در صورت  افزایش زیاد جریان عبوری، ذوب می‌شود تا مسیر عبوری را قطع و از آسیب دیدگی سایر قطعات پیشگیری کند.

کلید مینیاتوری (MCB)

این کلیدها که نقش حفاظت از مدار در برابر  اضافه بار و اتصال کوتاه را دارند، در تابلوهای توزیع برق نصب می‌کنند. کلیدهای منیاتوری در  ظرفیت‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شود.

کلید محافظ جان (RCD)

برای حفاظت از جان افراد در برابر نشتی جریان به زمین،  از کلیدهای محافظ جان استفاده می‌کنند  که با بررسی اختلاف جریان  بین فاز و نول، از بروز نشتی مطلع و باعث قطع شدن جریان می‌شوند.

رله شیشه‌ای (کاربرد در کنترل‌های سبک و خانگی)

رله‌های شیشه‌ای با طراحی ساده و عملکردی مطمئن، برای کنترل مدارهای الکتریکی استفاده می‌شود.  در سیستم‌های تهویه مطبوع و روشنایی این قطعه را  می‌بینید.

رله ضربه (برای کنترل روشنایی پله و راهرو)

اگر در  مکان‌هایی مثل راه پله، راه‌روها نیاز به کنترل روشنایی داشته باشید، از رله‌های ضربه‌ای می‌توانید کمک بگیرید که قابلیت روشن و خاموش کردن لامپ‌های چندین نقطه را دارند.

خازن (در بعضی کاربردهای خانگی برای بهبود ضریب توان یا کولرها)

برای بهبود ضریب توان در دستگا‌ه‌هایی مثل سیستم تهویه مطبوع  یا کولرها، از خازن استفاده می‌کنند که وظیفه آزادسازی و ذخیره انرژی را بر عهده دارند.

سیم ارتینگ

برای ایجاد مسیری ایمن که تجهیزات الکتریکی به زمین متصل شوند، از سیم‌های ارتینگ کمک می‌گیرند که نقش حفاظتی را بر عهده دارند.

جعبه فیوزخانگی

در وردی‌های ساختمان معمولا شاهد جعبه فیوزهایی هستید که قطع و وصل جریان برق را برعهده دارند و از اتصال کوتاه یا اضافه بار در مدارهای الکتریکی جلوگیری می‌کنند.

مقایسه تجهیزات برق صنعتی و ساختمانی

هردو تجهیزات وظیفه انتقال و کنترل جریان برق را دارند اما، موقعیت و میزان جریانی که نیاز دارند متفاوت است. به عنوان مثال، از تجهیزات برقی در ولتاژهای پایین استفاده می‌کنند که در اکثر مواقع جنبه مصرفی دارد. برخلاف آن، در ولتاژهای بالا از نوع صنعتی استفاده می‌شود که مقاومت و توان منابسی داشته باشند. در ادامه مهم‌ترین تفاوت‌های این دو تجهیزات برقی را باهم بررسی می‌کنیم.

تفاوت در ولتاژ و جریان

طراحی تجهیزات ساختمانی به این شکل است که مناسب جریان و ولتاژ‌های پایین هستند اما، تجهیزات برق صنعتی برای  موقعیت‌هایی با توان، جریان و ولتاژ بالا طراحی می‌شوند.

تفاوت در طراحی و ایمنی

طراحی تجهیزات برق صنعتی معمولا به شکلی است که در برابر شرایط سخت محیطی به خوبی بتوانند تحمل کنند و نیاز به تعمیر یا نگهداری زیادی نداشته باشند. برعکس، تجهیزات برق ساختمانی به نحوی طراحی می‌شوند که بر اساس استانداردهای ایمنی محیط مسکونی باشد تا ایمنی افزایش یابد.

تفاوت در کاربرد و نگهداری

به دلیل استفاده از تجهیزات صنعتی در محیط‌های سخت کاری، باید به طور دوره‌ای تعمیر و نگهداری شوند اما، به دلیل شرایط بهتر ساختمان‌ها و مناطق مسکونی، مراقبت و تعمیرهای دوره‌ای در تجهیزات ساختمانی کمتر است.

نکات مهم در انتخاب تجهیزات برق

برای اینکه انتخاب شما هنگام خرید تجهیزات برق درست و مطئن باشد، با به یکسری از نکات توجه ویژه داشته باشید که در ادامه به آن می‌پردازیم:

·        استانداردها و الزامات ایمنی: برای پیشگیری از حوادث خطرناک باید انتخاب تجهیزات برقی براساس استانداردهای بین المللی ایمنی انجام بگیرید.

·        مصرف انرژی و راندمان: در انتخاب تجهیزات باید مواردی را انتخاب کنید که بیشترین راندمان و کمترین انرژی را مصرف می‌کنند تا هزینه‌های تعمیر و  عملیاتی کاهش یابد.

·        نگهداری و ایمنی تجهیزات برق:  باید تجهیزاتی انتخاب شوند که نگهداری آسان و ایمنی مناسبی داشته باشند زیرا باعث افزایش طول عمر مفید آن‌ها می‌شود.

چرا برای خرید تجهیزات برق صنعتی مجموعه پرداد را انتخاب کنیم؟

گروه صنعتی پرداد یکی از معتبرترین ارائه دهندگان تجهیزات برق صنعتی با کیفیت عالی و رعایت استاندارهای جهانی است که خریداران می‌توانند با خیالی راحت این مجموعه را برای پروژه‌های صنعتی خود انتخاب کنند. تیم پشتیبانی پرداد با دانش و مهارت خود در تمامی مراحل خرید تجهیزات، آماده پاسخگویی به شما خواهند بود تا خرید مطمئن و درستی داشته باشید.